Ngày 21 tháng 5 năm 1973 Chính phủ ban hành nghị định 101/CP quy định về hệ thống tổ chức và nhiệm vụ quyền hạn của lực lượng Kiểm lâm nhân dân. Kể từ đó ngày 21 tháng 5 được lấy làm ngày kỷ niệm thành lập lực lượng Kiểm lâm Việt Nam.
Ngày 24 tháng 9 năm 1973 Tổng cục Lâm nghiệp có quyết định số 800/QĐ-LN Về việc thành lập Chi cục kiểm lâm nhân dân tỉnh Vĩnh Phú.
Trong quá trình xây dựng và phát triển tổ chức lực lượng Kiểm lâm Phú Thọ đã có nhiều thay đổi, theo Quyết định 800/QĐ-LN lực lượng Kiểm lâm tỉnh Vĩnh Phú trực thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh. Ngày 8/10/1979 Hội đồng chính phủ ban hành Quyết định số 368/CP chuyển Chi cục Kiểm lâm về trực thuộc Sở Lâm nghiệp. Ngày 26 tháng 3 năm 1988, UBND tỉnh Vĩnh Phú ban hành Quyết định số 314/QĐ-UB giải thể Sở Lâm nghiệp, thành lập Sở Nông- Lâm nghiệp, Chi cục kiểm lâm trực thuộc Sở Nông - Lâm nghiệp Vĩnh Phú. Luật bảo vệ và phát triển rừng được Quốc hội Nước CHXHCN Việt Nam thông qua ngày 12 tháng 8 năm 1991, Chính Phủ ban hành Nghị định số 39/CP ngày 18 tháng 5 năm 1994 về hệ thống tổ chức và nhiệm vụ quyền hạn của lực lượng Kiểm lâm. Quy định Chi cục kiểm lâm là cơ quan hành chính, trực thuộc UBND các tỉnh. Ngày 31 tháng 01 năm 1995 UBND tỉnh Vĩnh Phú ban hành quyết định số 02/QĐ- UB, chuyển Chi cục kiểm lâm từ trực thuộc Sở Nông - Lâm nghiệp sang trực thuộc UBND tỉnh. Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa IX đã ra Nghị quyết chia tỉnh Vĩnh Phú để tái lập tỉnh Phú Thọ và tỉnh Vĩnh Phúc; Ngày 08 tháng 01 năm 1997 Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ ban hành quyết định số: 04/QĐ-UB Về việc thành lập các cơ quan quản lý Nhà nước trực thuộc UBND tỉnh, trong đó có Chi cục Kiểm lâm. Thực hiện Nghị định số 119/2006/NĐ-CP ngày 16 tháng 10 năm 2006 của Chính Phủ, Về tổ chức và hoạt động của Kiểm lâm; Thông tư liên tịch số 22/2007/TTLT-BNN-BNV ngày 27 tháng 3 năm 2007 của liên bộ Nông nghiệp và PTNT - Bộ Nội vụ; Ngày 25 tháng 6 năm 2007 UBND tỉnh Phú Thọ ban hành Quyết định số 1534/QĐ-UB V chuyển giao Chi cục Kiểm lâm về trực thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tỉnh Phú Thọ có tổng diện tích tự nhiên 353.456 ha; diện tích rừng và đất lâm nghiệp quy hoạch 188.080,7 ha chiếm 53,21% tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh. Đất có rừng là 169.332,9 ha; trong đó: Rừng tự nhiên: 47.403,3 ha chiếm 33,64% diện tích đất có rừng (gồm rừng đặc dụng 11.805,3 ha, rừng phòng hộ 23.744,3 ha, rừng sản xuất 11,853,7 ha); Rừng trồng: 93.519 ha chiếm 66,36% diện tích đất có rừng (gồm rừng đặc dụng: 3.534,2 ha, rừng phòng hộ 7.266,7 ha, rừng sản xuất 82.718,1 ha). Tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh đến ngày 31/12/2022 là 39,9%. Diện tích rừng tập trung chủ yếu trên địa bàn 3 huyện miền núi: Thanh Sơn, Tân Sơn, Yên Lập.
Là tỉnh miền núi có diện tích rừng nhỏ lẻ phân bố rộng trên địa bàn các huyện, thành, thị với nhiều xã, nhiều đầu mối giao thông, cơ sở chế biến kinh doanh lâm sản, gây nuôi động vật hoang dã. Cùng với đó đời sống kinh tế, xã hội của đồng bào sống ở trong và ven rừng còn gặp nhiều khó khăn; cộng với thời tiết những năm gần đây cực đoan, diễn biến phức tạp khiến nguy cơ cháy rừng luôn tiềm ẩn. Dù gặp nhiều khó khăn, dưới sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp, sư phối hợp chặt chẽ với chủ rừng, các ngành có liên quan, sự đồng tình ủng hộ của quần chúng nhân dân công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đạt được những kết quả quan trọng; luôn hoàn thành mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp, kế hoạch đề ra, diện tích rừng trồng tăng, chất lượng rừng được cải thiện; chăm sóc, khoanh nuôi tái sinh, bảo vệ rừng tự nhiên được thực hiện hiệu quả; độ che phủ rừng được giữ vững, ổn định; giá trị sản xuất lâm nghiệp nâng cao; vi phạm pháp luật về quản lý, bảo vệ rừng, phát triển rừng và quản lý lâm sản giảm theo từng năm cả về số vụ vi phạm và mức độ thiệt hại về tài nguyên rừng. 10 năm trở lại đây, Kiểm lâm địa bàn đã phát hiện và xử lý 528 vụ vi phạm về quy định về quản lý bảo vệ rừng. Đến nay, trên địa bàn tỉnh không còn điểm nóng vi phạm về bảo vệ và phát triển rừng. Đi đôi với công tác bảo vệ rừng tại gốc, Chi cục Kiểm lâm Phú Thọ đã làm tốt công tác kiểm soát, đấu tranh ngăn chặn và xử lý vi phạm các quy định của Nhà nước về quản lý lâm sản, tịch thu 438 m3 gỗ các loại, và nhiều loại lâm, đặc sản khác, thu ngân sách trên 8 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, đơn vị đã chú trọng thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn công tác sản xuất lâm nghiệp như: Đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh: “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin trong việc quản lý và dự báo cháy rừng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”; “Nghiên cứu và trồng thử nghiệm cây Bương mốc lấy măng kết hợp lấy thân trên địa bàn tỉnh Phú Thọ” ; “ Xây dựng mô hình chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ thành rừng gỗ lớn các loài Keo lai và Keo tai tượng trên địa bàn tỉnh Phú Thọ”.
Nhìn lại chặng đường 50 năm xây dựng và trưởng thành lực lượng Kiểm lâm Phú Thọ tự hào về truyền thống vẻ vang và những kết quả đã đạt được trong thời gian qua. Trong đó, có một phần đóng góp không nhỏ của tập thể đội ngũ công chức kiểm lâm Phú Thọ, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội của địa phương trong những năm qua. Để đáp ứng tốt yêu cầu công tác bảo vệ và phát triển rừng trong tình hình mới, ngành Kiểm lâm Phú Thọ đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các cấp ban hành nhiều chủ trương quan trọng, kịp thời đề ra những giải pháp hữu hiệu, sát đúng với tình hình thực tiễn.
Về công tác xây dựng lực lượng: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về bảo vệ và phát triển rừng. Kiện toàn củng cố bộ máy, tổ chức, xây dựng lực lượng kiểm lâm đủ mạnh để thực thi hiệu quả công tác quản lý bảo vệ rừng. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đức, có tài, giữ vững bản lĩnh chính trị trong thực hiện nhiệm vụ. Thực hiện đầy đủ các chính sách tiền lương, thi đua khen thưởng đối với công chức kiểm lâm. Luôn động viên, khen thưởng kịp thời thành tích cá nhân đạt được đồng thời phê bình, kiểm điểm nghiêm khắc, kỷ luật đối với tập thể, cá nhân vi phạm chính sách pháp luật của Nhà nước. Xây dựng một môi trường làm việc chuyên nghiệp, đảm bảo thiết bị máy móc cho công chức thực hiện nhiệm vụ, để công chức được phát huy vai trò, thế mạnh của mình trong công việc. Tạo mọi điều kiện cả về công tác và sinh hoạt để cán bộ Kiểm lâm yên tâm công tác. Tranh thủ sự ủng hộ của chính quyền địa phương và cấp có thẩm quyền để nâng cao vai trò, vị trí và địa vị pháp lý cho lực lượng Kiểm lâm.
Về công tác tuyên truyền: Luôn đổi mới công tác tuyên truyền, đa dạng các hình thức, phương thức, nội dung tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, văn bản của ngành, địa phương về công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, doanh nghiệp, cộng đồng dân cư và mọi người dân đối với công tác bảo vệ và phát triển rừng. Thấy rõ vai trò đặc biệt quan trọng của rừng đối với phát triển kinh tế -xã hội, môi trường sinh thái và hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, để nhiệm vụ bảo vệ rừng không là nhiệm vụ của riêng cán bộ kiểm lâm. Không chỉ thầm lặng bám rừng, lực lượng Kiểm lâm còn thường xuyên bám sát cơ sở; mỗi cán bộ kiểm lâm thực sự là “tuyên truyền viên” tích cực về phổ biến pháp luật, văn bản mới nhằm nâng cao ý thức cho toàn dân về công tác bảo vệ rừng tại gốc; phối hợp với nhà trường, giáo dục cho học sinh tình yêu rừng và ý thức bảo vệ rừng ngay từ nhỏ; ngăn chặn những hành vi phá rừng, đốt rừng.
Về Công tác quản lý bảo vệ rừng: Chủ động tham mưu với chính quyền địa phương trong công tác quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao trong dự báo, cảnh báo nguy cơ cháy rừng và phát hiện sớm cháy rừng, theo dõi diễn biên tài nguyên rừng. Thực hiện có hiệu quả phương án quản lý rừng bền vững; tăng cường các biện pháp quản lý, bảo vệ tốt diện tích rừng hiện có; khai thác, sử dụng rừng gắn với bảo tồn tài nguyên thiên nhiên; phục hồi và nâng cao chất lượng rừng tự nhiên để bảo tồn chặt chẽ đa dạng sinh học, bảo vệ động vật, thực vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương, chủ rừng, lực lượng Kiểm lâm và các cơ quan chức năng liên quan nhằm ngăn chặn có hiệu quả và đẩy lùi tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng; tăng cường cơ chế phối hợp liên ngành (bộ đội, công an, kiểm lâm,…) trong công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng.
Về công tác sử dụng phát triển rừng: Đẩy mạnh hoạt động sản xuất giống cây trồng lâm nghiệp. Quản lý chặt chẽ việc thực hiện các tiêu chuẩn kỹ thuật trong sản xuất, đảm bảo cây giống đạt chất lượng tốt, truy xuất được nguồn gốc và giám sát được chuỗi hành trình; tập trung sản xuất giống các loài cây trồng theo định hướng phát triển của tỉnh. Tập trung phát triển rừng sản xuất theo hướng chuyển đổi cơ cấu giống cây lâm nghiệp và các biện pháp kỹ thuật lâm sinh đáp ứng tiêu chuẩn rừng gỗ lớn, kết hợp trồng cây dược liệu, cây lâm sản ngoài gỗ, phát triển chăn nuôi dưới tán rừng mang lại giá trị, hiệu quả kinh tế cao, tăng giá trị trên đơn vị canh tác đất lâm nghiệp. Tiếp nhận, chuyển giao các ứng dụng khoa học công nghệ cao trong sản xuất lâm nghiệp, nhất là trong sản xuất giống cây lâm nghiệp, mở rộng trồng rừng tập trung bằng giống cây lâm nghiệp có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao, bền vững.
Trong thời gian tới, lực lượng Kiểm lâm Phú Thọ sẽ tăng cường thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng tại gốc; bảo vệ tốt diện tích rừng tự nhiên hiện có; bảo tồn đa dạng sinh học; ngăn chặn có hiệu quả tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất lâm nghiệp và khai thác rừng trái phép; xây dựng phương án, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, phòng chống cháy rừng hiệu quả; nâng cao độ che phủ rừng; chú trọng xây dựng lực lượng Kiểm lâm Phú Thọ ngày càng vững mạnh, trở thành lực lượng nòng cốt trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong giai đoạn mới.