Là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm ở lợn mọi lứa tuổi, bệnh lây lan nhanh, làm ốm và có thể gây chết nhiều lợn. Lợn nhiễm bệnh Tai xanh thường bị suy giảm miễn dịch, do đó tạo điều kiện cho nhiều loại dịch bệnh khác kế phát như Dịch tả lợn, Phó thương hàn, Tụ huyết trùng, E. Coli, Liên cầu khuẩn, Mycoplasma,… đây là những nguyên nhân kế phát gây chết nhiều lợn bệnh, gây ra những tổn thất lớn về kinh tế cho người chăn nuôi, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế, ảnh hưởng đến an sinh xã hội.
*/Tác nhân gây bệnh:
Bệnh Tai xanh là do một loài vi rút PRRS gây ra, gồm 2 chủng (týp): týp I gồm những vi rút thuộc dòng Châu Âu và týp II gồm những vi rút thuộc dòng Bắc Mỹ. Vi rút týp II gây bệnh trầm trọng hơn ở các nước Châu Á. Những nghiên cứu gần đây cho thấy, vi rút gây bệnh Tai xanh tồn tại dưới hai dạng, dạng cổ điển có độc lực thấp và dạng biến thể có độc lực cao, gây nhiễm và chết nhiều lợn.
*/ Sự tồn tại của vi rút và đường truyền lây:
Vi rút có trong dịch mũi, nước bọt, phân, nước tiểu của lợn mắc bệnh hoặc mang trùng và phát tán ra môi trường. Ở các loại lợn mẫn cảm, vi rút có thời gian tồn tại và được bài thải ra ngoài môi trường tương đối dài: ở lợn mang trùng và không có triệu chứng lâm sàng, vi rút có thể được phát hiện ở nước tiểu trong 14 ngày, ở phân khoảng 28-35 ngày, ở huyết thanh khoảng 21-23 ngày, ở dịch hầu họng khoảng 56-157 ngày, ở tinh dịch sau 92 ngày và đặc biệt ở huyết thanh của lợn bị nhiễm bệnh sau 210 ngày vẫn có thể tìm thấy vi rút.
*/ Triệu chứng lâm sàng:
- Lợn nái giai đoạn cạn sữa: Khi bị nhiễm vi rút, lợn thường biếng hoặc bỏ ăn từ 7- 14 ngày, sốt trên 400C, thường sảy thai vào giai đoạn cuối, đẻ non, động đực giả, đình dục hoặc chậm động dục trở lại sau khi đẻ, ho và viêm phổi.
- Lợn nái giai đoạn đẻ và nuôi con: Bỏ ăn hoặc ăn ít, lười uống nước, lờ đờ hoặc hôn mê, mất sữa và viêm vú, đẻ sớm khoảng 2-3 ngày, thai gỗ, lợn con chết ngay sau khi sinh, lợn con yếu, tăng tỷ lệ thai chết hoặc yếu, tăng số thai gỗ, chết lưu trong giai đoạn 3 tuần cuối trước khi sinh, ở một vài đàn con số này có thể tới 30% tổng số lợn con sinh ra. Tỷ lệ chết ở đàn con có thể tới 70% ở tuần thứ 3-4 sau khi xuất hiện triệu chứng. Rối loạn sinh sản có thể kéo dài 4-8 tháng trước khi trở lại bình thường.
- Lợn đực giống: Bỏ ăn hoặc ăn ít, sốt trên 400C, đờ đẫn hoặc hôn mê, giảm hưng phấn, mất tính dục, lượng tinh dịch ít, chất lượng tinh kém và cho lợn con sinh ra nhỏ.
- Lợn con theo mẹ: Nhiều con chết yểu sau khi sinh, những con sống sót sau có thể trạng gầy yếu, nhanh chóng rơi vào trạng thái tụt đường huyết do không bú được, mắt có dử màu nâu, trên da có vết phồng rộp, tiêu chảy nhiều, tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp, chân choãi ra, đi run rẩy.
- Lợn con cai sữa và lợn choai: Bỏ ăn hoặc ăn ít, sốt trên 400C, ho nhẹ, lông xơ xác,.. tuy nhiên, ở một số đàn có thể không có triệu chứng. Ngoài ra, trong trường hợp ghép với bệnh khác có thể thấy viêm phổi cấp tính, hình thành nhiều ổ áp-xe, thể trạng gầy yếu, da xanh, tiêu chảy, ho nhẹ, hắt hơi, chảy nước mắt, thở nhanh.
*/ Bệnh tích:
Bệnh tích đặc trưng nhất là ở phổi: phổi viêm hoại tử và thâm nhiễm đặc trưng bởi những đám chắc, đặc (nhục hoá) trên các thuỳ phổi, cuống phổi chứa đầy dịch viêm sầu bọt, trên mặt cắt ngang của thuỳ bệnh lồi ra, khô, thuỳ bị bệnh có màu xám đỏ. Nhiều trường hợp viêm phế quản phổi hoá mủ ở mặt dưới thuỳ đỉnh. Ngoài ra, bệnh tích cũng có thể thấy như: thận xuất huyết đinh ghim, hạch amidan sưng, sung huyết, não sung huyết, hạch màng treo ruột xuất huyết, loét van hồi manh tràng.
*/ Phòng bệnh:
- Bệnh Tai xanh không điều trị được bằng kháng sinh. Muốn phòng được bệnh dịch tả lợn phải tiêm phòng cho lợn bằng vắc xin Tai xanh JXA1-R nhược độc và các loại vắc xin khác như dịch tả lợn, tụ huyết trùng lợn...để hạn chế các bệnh kế phát.
- Sau khi tiêm 14-21 ngày đã có miễn dịch, tỷ lệ bảo hộ cao.
+ Vệ sinh phòng bệnh:
- Chuồng trại sạch sẽ, thường xuyên phun thuốc sát trùng tiêu độc.
- Cho lợn ăn uống đảm bảo khẩu phần dinh dưỡng: thức ăn, nước uống hợp vệ sinh.
- Khi đàn lợn có dấu hiệu bị bệnh phải cách ly, báo cho cơ quan thú y để có biện pháp xử lý dịch trong diện hẹp. Không vứt chất thải, chất độn chuồng của lợn ốm ra môi trường xung quanh, phải sử dụng các loại thuốc sát trùng như Benkocid, vôi bột, Iodine 10%...phun tiêu độc sát trùng chuồng trại, lối ra vào, đường đi lối lại trong khu vực chăn nuôi.
- Khi có dịch xảy ra, phải tổ chức mổ khám và lấy mẫu gửi đi xét nghiệm. Đồng thời áp dụng các biện pháp chống dịch khẩn cấp đó là:
- Cách ly lợn khoẻ ra khỏi đàn để theo dõi, bao vây, khống chế và tiêu hủy ngay những lợn có biểu hiện bệnh tai xanh ở những ổ dịch đầu tiên...
- Tiêm phòng vắc xin Tai xinh cho đàn lợn nái, đực giống ở các khu vực lân cận để tạo miễn dịch chủ động, hạn chế dịch lan rộng.
- Tiến hành tổng vệ sinh tiêu độc khử trùng môi trường thuốc sát trùng như Benkocid, Iodine, vôi bột…