Sự hình thành và phát triển Ngành thú y tỉnh Phú Thọ đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, đầy khó khăn, song vẫn luôn lớn lên cùng với sự phát triển của Tỉnh, cũng như Ngành Thú y Việt Nam.
Từ ngày hoà bình lập lại ở Miền Bắc đến năm 63 của thế kỷ 20, Ngành thú y tỉnh có thể nói chưa được hình thành về tổ chức; chỉ là bộ phận nhỏ trong Phòng chăn nuôi thú y thuộc Ty Nông lâm tỉnh Phú Thọ.
Năm 1968, sau khi hợp nhất 2 tỉnh Vĩnh Phúc và Phú Thọ thành tỉnh Vĩnh Phú, đã ra đời Trạm Thú y tỉnh trực thuộc Phòng Chăn nuôi thú y của tỉnh, và đến năm 1972 thì sát nhập vào Sở Nông lâm nghiệp, có nhiệm vụ chỉ đạo tiêm phòng, sản xuất vắc xin dịch tả lợn và một số thuốc thông thường phục vụ chữa bệnh gia súc.
Đến năm 1979, Trạm thú y tỉnh trực thuộc Ty Nông lâm, đây là cơ quan tiền thân của Chi cục Thú y sau này, với nhiệm vụ chủ yếu là phòng chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm; năm 1983, thêm nhiệm vụ kinh doanh, cung ứng thuốc và vật tư thú y.
Ngày 07/8/1987, UBND tỉnh có Quyết định số 267/QĐ-UB chuyển Trạm thú y tỉnh thành Chi cục thú y tỉnh Vĩnh Phú trực thuộc Sở Nông lâm nghiệp, đây là bước ngoặc cơ bản hình thành Chi cục Thú y Phú Thọ hiện nay; cũng từ đó Trạm thú y cấp huyện đều được chuyển trực thuộc Chi cục thú y quản lý; đã hình thành hệ thống ngành thú y tương đối hoàn chỉnh từ tỉnh xuống huyện đến xã ; với 3 chức năng: Quản lý Nhà nước, Nghiên cứu ứng dụng và kinh doanh thuốc, vật tư thú y.
Sau khi tái lập tỉnh Phú Thọ, ngày 29/01/1997, UBND tỉnh đã có Quyết định số 115/QĐ-UB thành lập Chi cục Thú y tỉnh Phú Thọ có 2 chức năng: Quản lý Nhà nước, nghiên cứu ứng dụng tiến bộ KHKT, với 23 cán bộ.
Đến năm 2001, UBND tỉnh có quyết định bổ sung cán bộ thú y cơ sở nằm trong tổ khuyến nông, khuyến lâm thuộc UBND xã. Lúc này lại hình thành mạng lưới thú y cơ sở và một lần nữa Ngành Thú y có hệ thống đầy đủ từ tỉnh đến huyện, xã.
Ngày 28/4/2005, UBND tỉnh có Quyết định số 1108/2005/QĐ-UB về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của Chi cục Thú y. Tổ chức bộ máy của Chi cục Thú y bao gồm: Ban lãnh đạo: gồm Chi cục trưởng và các phó Chi cục trưởng; Bộ máy quản lý của Chi cục có 03 phòng: Hành chính tổng hợp, Phòng Kỹ thuật,Phòng Thanh tra; và 13 trạm trực thuộc: Trạm Kiểm dịch động vật tỉnh và 12 trạm Thú y các huyện, thành, thị. Công tác phòng chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi đã ghi nhận rất nhiều dấu ấn của Chi cục Thú y tỉnh trong công tác phòng chống dịch bệnh động vật đặc biệt là Đại dịch Cúm gia cầm.
Đến nay, theo Quyết định số 1436/QĐ-UBND ngày 19/6/2018 của UBND tỉnh Phú Thọ về việc đổi tên Chi cục Thú y thành Chi cục Chăn nuôi và Thú y và quy định cơ cấu tổ chức của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phú Thọ. Bộ máy tổ chức chính quyền của Chi cục gồm: Ban Lãnh đạo Chi cục; Các phòng chuyên môn; 13 Trạm trực thuộc.
Những kết quả đạt được
Qua quá trình hình thành và phát triển, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Phú Thọ đã thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trên các lĩnh vực về phòng chống dịch bệnh động vật, kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật, kiểm soát giết mổ động vật, kiểm tra vệ sinh thú y, quản lý thuốc thú y, hành nghề thú y ..., trong đó, nổi bật là thành tích trong công tác phòng, chống dịch bệnh gia súc, gia cầm kiểm soát tốt nhiều dịch bệnh nguy hiểm trên động vật và các bệnh truyền lây từ động vật sang người như bệnh LMLM, cúm gia cầm, tai xanh, bệnh dại… đã giảm hẳn về số lượng ổ dịch, quy mô và thời gian chống dịch. Gần đây nhất, là bệnh Dịch tả lợn châu Phi xảy ra năm 2019 đã được khống chế kịp thời, giảm thiệt hại thấp nhất cho Nhà nước và người chăn nuôi, đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT, Cục Thú y ghi nhận là địa phương phòng, chống dịch bệnh tốt và hiệu quả.
Bên cạnh đó, cũng đã tuyên truyền, khuyến khích chăn nuôi hộ gia đình, nhỏ lẻ đã chuyển dần sang phát triển chăn nuôi công nghiệp, tập trung và ứng dụng công nghệ cao, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm và phòng, chống dịch bệnh...
Công tác kiểm dịch động vật và cấp giấy chứng nhận kiểm dịch có bước đột phá; đã thí điểm quản lý kiểm dịch trên phầm mềm, cấp mã QR kiểm soát việc thực hiện thủ tục kiểm dịch tạo điều kiện cho việc truy xuất nguồn gốc chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi, đảm bảo vệ sinh thú y an toàn thực phẩm cho tiêu dùng.
Những thành tích đó đã góp phần quan trọng phát triển KT-XH của tỉnh, xây dựng vị thế vững chắc cho ngành Chăn nuôi - Thú y phát triển và hội nhập.