Bệnh phát cước chân hay gọi là bệnh cước chân ở trâu bò, đây là một dạng tổn thương cơ do nhiệt độ thấp. Bệnh có thể phát sinh ở mọi lứa tuổi trâu bò nhưng tập trung nhiều vào những trâu bò non và trâu bò già. Bệnh không gây tỷ lệ chết cao nhưng gây đau đớn và ảnh hưởng lớn đến quá trình sản xuất.
Nguyên nhân
Do thời tiết lạnh ẩm kéo dài, chuồng ẩm ướt mất vệ sinh mà trâu bò phải đứng trên chuồng nuôi với thời gian dài sẽ làm chân trâu, bò bị tê cóng dẫn đến hệ thống mao mạch ở chân bị co lại, kém lưu thông cộng chế độ làm việc, chăm sóc nuôi dưỡng hạn chế nên gia súc bị suy nhược, khả năng đề kháng của cơ thể kém, bị nhiễm khuẩn và phát bệnh cước chân.
Triệu chứng
Bệnh phát cước chân xảy ra ở 3 cấp độ như sau:
- Cấp 1: Da dày cộm lên, vùng sưng có hiện tượng xung huyết da bị nứt nẻ.
- Cấp 2: Lớp biểu bì bị bong da có chảy dịch màu vàng, lộ ra lớp biểu bì đỏ thẫm, nếu vết thương sâu làm cho trâu, bò bị què nằm tại chỗ.
- Cấp 3: Da và tổ chức dưới da bị hoại tử từng đám, có chỗ bầm tím, có chỗ phồng rộp lên. Nếu nặng các tổ chức hoại tử ăn sâu xuống thành hoại thư, làm lộ cả sợi cơ và xương.
Bệnh cần điều trị kịp thời nếu không có thể làm tắc mạch máu gây xung huyết ở phổi và bần huyết ở não.
Điều trị
Rửa chỗ chân bị sưng thũng, viêm chảy dịch bằng nước muối ấm thật kỹ, làm bong vết bẩn bám vào chân trâu, bò cắt những vẩy da bong tróc… pha nước muối 50g/lít nước sạch rồi đun nóng lên khoảng 40o C.
Sau khi rửa song, lại lau khô chân trâu bò bằng giẻ lau khô và sạch (hoặc bằng giấy vệ sinh) chườm nóng chỗ chân đau (dùng nước nóng khoảng 40-500C cho vào trong chai), chườm đi chườm lại cho máu lưu thông đều làm giảm dần chỗ sưng đau và lau khô. Mỗi ngày chườm 1- 2 lần vào buổi sáng chiều.
Dùng xanh methylen bôi hàng ngày để tránh nhiễm trùng khu vực bị tổn thương.
Dùng túi nilon (có đục lỗ cho thoáng) bọc chân đã bôi thuốc.
Nếu chân móng bị viêm loét nặng chảy dịch do nhiễm khuẩn phải tiêm kháng sinh có các thành phần như: Amoxicillin, penstrep, Oxytetracycline… nhằm chống các bệnh kế phát, tiêm trong vòng 4-5 ngày theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Dùng thuốc trợ sức: Tốt nhất nên dùng catosal để tiêm cho con vật, nếu không có thể sử dụng các thuốc có các thành phần butasal, các loại vitamin nhóm B ... để nâng cao sức đề kháng cho con vật.
Phòng bệnh
Thực hiện công tác chống rét bằng cách che kín chuồng trại để tránh gió lùa vào, những ngày thời tiết lạnh (dưới 150C) không chăn thả và cho trâu bò nghỉ cày, kéo. Ngoài thức ăn xanh cần bổ sung thêm thức ăn tinh với khoảng 1-1,5 kg thức ăn tinh như sắn, cám ngô /ngày, cho trâu, bò uống nước muối pha ấm, chú ý phải giữ nền chuồng khô ráo, sạch sẽ.
Nguyễn Thiên Tuế
Trạm Kiểm dịch, chẩn đoán xét nghiệm và điều trị bệnh động vật